Irak’ın ilk kadın arkeologlarından Dr Lamia Al Gailani Werr, geçtiğimiz Cuma sabahı ziyaret için bulunduğu Ürdün’ün Amman kentinde hayata veda etti. Ülkesinin kültürel mirasının araştırılmasında ve korunmasında yarım yüzyılı aşkın süredir çaba sarf eden Gailani Werr 80 yaşındaydı. Yaşamının son elli yılını Londra’da geçiren ve 2003 Irak işgali sonrasında iki ülke arasında mekik dokuyan Gailani Werr Bağdat’a gömülmeyi vasiyet etmişti. 21 Ocak’ta 2019 Pazartesi günü yıllarını geçirdiği Irak Ulusal Müzesi’nde (Bağdat Arkeoloji Müzesi) yapılan törenin ardından bu arzusu yerine getirildi.
Bağdatlı köklü bir aileye mensup olan Dr Lamia Al Gailani Werr, Bağdat Üniversitesi’nde arkeoloji okudu, ardından kazandığı bursla Cambridge Üniversitesi’ne gitti. 1961’de Irak’a döndüğünde, ülkesinin ilk kadın arkeologlarından biriydi ve Bağdat’taki Ulusal Müze’de çalışmaya başladı. Gailani Werr ikinci yüksek lisansını Edinburg Üniversitesi’nden aldı ve Londra Üniversitesi’nde arkeoloji doktorasını tamamladı. Uzmanlığı Mezopotamya silindir mühürleriydi. SOAS’ta (School of Oriental and African Studies) Yakın ve Ortadoğu Kültürleri ve Dilleri Bölümü’nde araştırmacı olarak çalıştı.
2003 yılında Bağdat’taki Ulusal Müze’nin ABD işgali sırasında yağmalanmasının ardından Irak’a geri dönerek Irak Kültür Bakanlığı için danışmanlık yaptı. Derin bir sarsıntı geçiren müzede yaraların sarılması ve hasar tespit için çalıştı ve normalleşme sürecinde başı çekti. Iraklı arkeologlarla Batı arasındaki köprü oldu.
2009 yılında Mezopotamya arkeolojisine sunduğu eşsiz katkıları için British Institute for the Study of Iraq (İngiliz Irak Çalışmaları Enstitüsü) tarafından Gertrude Bell ödülüne layık görüldü.
Meslektaşları onu ‘Irak arkeolojisi ve mirasının kahramanı’ olarak nitelendirerek, ‘En umutsuz anda dahi Irak’tan asla vazgeçmedi’ diyerek anıyor.
Irak’ın insan hazinesi Gailani Werr, kısa süre önce SARAT’ın Arkeolojik Varlıkların Korunması ve Kurtarılması Online Dersi için Dr. Gül Pulhan’a bir söyleşi vermiş, Bağdat Müzesi’nin yağmalanmasından sonra yaşananları anlatmıştı.
Dr Lamia Al Gailani Werr’i, Irak eserleri için verdiği mücadele, cömert dostluğu ve insanlığın ortak mirasına sunduğu eşsiz katkıları nedeniyle derin bir saygı ve minnetle anıyoruz.